Tango en Candombe, dansen waarin de typische Uruguayaanse cultuur tot uiting komt.

Amalia Herrera (Uruguay)

(Master en licenciaat in de Podiumkunsten behaald aan de Universidad Federal del Estado de Rio de Janeiro. Danseres, actrice, docente in en onderzoekster van lichamelijke expressie en dans en het onderwijs daarin.)

Een kenmerk van Uruguay is dat in de samenleving de culturele erfenis van Europa heel opvallend is. Het is een gevolg van de komst van kolonisten in de Spaanse tijd en van de golven immigranten aan het begin van de 20e eeuw. Maar het land heeft zijn Europese wortels vervolgens weten te vermengen met plaatselijk ontwikkelde eigen culturele tradities. De dansen waarin de Uruguayaanse cultuur tot uiting komt, ontlenen hun eigen karakter aan de verschillende bronnen waaruit ze hebben geput. Net als in andere cultuurvormen is ook in muziek en dans de invloed van de oorspronkelijke bewoners zo goed als afwezig.

De eerste dansen kwamen uit Spanje en werden in balzalen beoefend. Uit Spanje is in de tijd voor de onafhankelijkheid ook de guitaar meegekomen, het instrument bij uitstek van de volksmuziek in dat deel van de wereld en onafscheidelijk verbonden met het creoolse lied en met de zang en dans van de gauchos. De accordeon heeft met zijn sierlijke ritmes de volksmuziek eveneens verrijkt.

Amalia richt zich vooral op de tango en de candombe.

De tango is een van de meest onvervalste en oorspronkelijke cultuuruitingen van Rio de la Plata. Deze dans, waarin Afrikaanse tradities en Europese ritmes versmolten zijn, vormt een goede afspiegeling van de cultuurgeschiedenis van het gebied. Hij kwam zowel in Buenos Aires als in Montevideo tot ontwikkeling. Het ‘hooglied’ van alle tango’s, La Cumparsita, is geschreven door de Uruguayaan Gerardo Matos Rodríguez. De grootste vertolker die de tango gekend heeft, Carlos Gardel, is eveneens een Uruguayaan.

De geschiedenis van de Urugayaanse candombe is verbonden met de komst van slaven uit Afrika, die door het inlijven van nieuwe musicale ritmes hun tradities levend hielden. Montevideo is de hoofdstad van de Urugayaanse candombe, die in de ‘Desfile de Llamadas’ (optrommeloptocht) zijn belangrijkste muzikale manifestatie kent. De optocht vindt jaarlijks in de maand februari plaats, wanneer tijdens de karnavalsviering groepen trommelend en dansend door de straten van de oude wijk Sur trekken. Maar het hele jaar door kan men er in alle wijken getuige van zijn hoe her en der groepen trommelaars optreden en de buurtbewoners erop afkomen om te dansen. Deze ritmische muziek wordt als een van de meest typische van het land beschouwd en vormt een van de volksgebruiken die het diepst in de Uruguayaanse samenleving verankerd zijn.