El Guernica de Picasso
Luis Basañez Villaluenga
(Catedrático Emérito de Ingeniería de Sistemas y Automática de la Universidad Politécnica de Cataluña.)
In 2017 is het 80 jaar geleden dat de Guernica tot stand kwam. Als geen ander laat dit kunstwerk alle verschrikkingen en rampspoed van de oorlog zien, zijn wreedheid en zinloosheid. Het is waarschijnlijk het meest bekende werk van de invloedrijkste schilder van de 20ste eeuw, Pablo Ruiz Picasso, en vormt een hoogtepunt van artistieke verbeelding.
In januari 1937 vroeg de regering van de Spaanse Republiek verschillende Spaanse kunstenaars een aantal werken te maken voor de Wereldtentoonstelling in París in dat jaar. Daarmee wilde ze laten zien hoe vitaal de cultuur in Spanje was, in weerwil van de bloedige burgeroorlog waarin het was verwikkeld. Een van de uitverkoren kunstenaars was Picasso en zijn opdracht was om een grote muurschildering te maken voor de grote binnenplaats van het paviljoen van de Spaanse Republiek op de Parijse tentoonstelling.
De muurschildering van ruim 3 meter hoog en bijna 7 meter breed laat links het interieur van een kamer zien en rechts de buitenkant van twee huizen waarvan er een in brand staat. Er staan zes menselijke figuren op: vier vrouwen, een kind en een strijder; en drie beesten: een stier, een paard en een vogel, alle met een grote zeggingskracht.
Het werk ademt overduidelijk weerzin tegen de oorlog uit en brengt Picasso’s onvoorwaardelijke keuze voor de vrede tot uiting. Toch maakt dit gegeven de interpretatie van dit werk er niet gemakkelijker op, temeer omdat de kunstenaar in verschillende interviews duidelijk strijdige visies naar voren bracht. Uiteindelijk is, in de woorden van Picosso zelf, het enige wat er in een kunstwerk toe doet de emotie die het in elk van ons teweegbrengt.
De analyse van het creatieve proces van de kunstenaar aan de hand van zijn schetsen en foto’s uit de diverse stadia van ontwikkeling kan ons helpen om van dit unieke werk meer te genieten en de artistieke inhoud , symboliek en gevoelswaarde beter te waarderen.